پمپ آتش ‌نشانی چیست و چه کاربردی دارد؟

پمپ آتش ‌نشانی یکی از تجهیزات کلیدی و ضروری در حوزه ایمنی و مهار آتش به شمار می‌رود که به منظور مقابله مؤثر با آتش‌سوزی، بر روی خودروهای امدادی و در ایستگاه‌های آتش‌نشانی تعبیه می‌گردد. این نوع پمپ‌ها معمولاً با استفاده از موتورهای بنزینی یا دیزلی طراحی می‌شوند و به همراه اجزای مکملی مانند شیلنگ، لوله و اتصالات، فرآیند انتقال آب به نقاط حادثه‌دیده را پشتیبانی می‌کنند.

با در نظر گرفتن نقش حیاتی این پمپ‌ها در عملیات اطفای حریق، امروزه نسل‌های جدیدی از آن‌ها با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین تولید شده و در سامانه‌های پیشرفته آتش‌نشانی به‌کار گرفته می‌شوند. در مواردی که فشار آب شهری برای فعال‌سازی اسپرینکلرها ناکافی است یا اتصال شبکه آب توان تأمین فشار مورد نیاز را ندارد، بهره‌برداری از پمپ‌های آتش‌نشانی به عنوان یک راهکار حیاتی و ضروری مطرح می‌شود.

این پمپ‌ها از نوع سانتریفیوژ (گریز از مرکز) بوده و وظیفه اصلی آن‌ها افزایش فشار و پمپاژ مؤثر آب در سامانه‌های اطفای حریق است. ساختار این دستگاه‌ها در دو نوع قابل‌حمل برای نصب روی خودروهای آتش‌نشانی و نوع ثابت برای استفاده در سیستم‌های آب‌رسانی اسپرینکلر یا شیرهای هیدرانت، طراحی می‌گردد.

مهم‌ترین وظیفه پمپ آتش‌نشانی، تأمین پایدار آب مورد نیاز برای عملکرد بهینه اسپرینکلرها در زمان وقوع آتش‌سوزی است. این تجهیزات می‌توانند با استفاده از موتورهای الکتریکی یا احتراق داخلی به کار گرفته شوند. بر اساس سطح خطرات احتمالی در ساختمان، ممکن است طراحی سامانه اطفای حریق به نحوی صورت گیرد که نیاز به دو پمپ مستقل داشته باشد. در چنین شرایطی، مطابق با استانداردهای بین‌المللی نظیر NFPA، تأمین دو منبع انرژی مستقل برای اطمینان از عملکرد بدون وقفه سیستم اطفا، الزامی خواهد بود.

شرکت ایمن داتیس آسیا طراح و تامین کننده  انواع پمپ آتش نشانی و دیگر تجهیزات اعلام و اطفا حریق، فایر باکس ، مانیتور آتش نشانی ، شیرالات آتش نشانی و پمپ های آبرسانی می باشد. شما عزیزان می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان درباره انواع پمپ های آتش‌نشانی از سایت شرکت فنی و مهندسی ایمن داتیس آسیا بازدید کرده یا با شماره های زیر با ما در ارتباط باشید.

تلفن: 44096110-021 یا 44031786-021

پمپ آتش نشانی چگونه کار میکند؟

عملکرد دقیق این بوستر پمپ‌ها موجب می‌شود فشار آب در سطح مشخصی تنظیم و پایدار باقی بماند. در شرایطی که افت فشار در سیستم رخ دهد، حسگرهای تعبیه‌شده بر روی دستگاه این افت را تشخیص داده و تغییرات ثبت می‌گردد. پس از شناسایی کاهش فشار، تابلو برق سیگنالی را به پمپ جوکی (جاکی پمپ) ارسال می‌کند تا وارد مدار شود و افت فشار را جبران نماید.

اگر میزان دبی مورد نیاز از توان تأمین پمپ جوکی فراتر رود، تابلو برق فرمان فعال‌سازی پمپ اصلی را صادر می‌نماید تا همگام با جوکی پمپ، نیاز آبی سیستم را پاسخ دهد. در این حالت، پمپ اصلی و پمپ جوکی به‌صورت همزمان وارد مدار شده و فشار لازم را فراهم می‌سازند. پمپ اصلی تا زمانی که سیستم به آن نیاز داشته باشد، در چرخه باقی می‌ماند و پس از رسیدن فشار به مقدار تنظیم‌شده، با دستور تابلو برق، از مدار خارج می‌گردد و عملکرد موتور الکتریکی یا دیزلی نیز متوقف می‌شود.

چنانچه پمپ اصلی به هر دلیلی فعال نگردد یا وارد مدار نشود، سیستم به‌طور خودکار پمپ رزرو را با فرمان تابلو وارد مدار می‌سازد تا پایداری فشار حفظ شود.

نکته حائز اهمیت آن است که به‌دلیل محدود بودن دبی آب شهری در مقایسه با نیاز بوستر پمپ‌های ویژه آتش‌نشانی، لازم است مخزنی در مسیر سیستم تعبیه شود تا ضمن جبران کمبود دبی، به ارتقاء بهره‌وری و اثربخشی عملکرد بوستر پمپ کمک کند.

تفاوت بوستر پمپ آتش نشانی و بوستر پمپ آبرسانی

بوستر پمپ‌ها نقش مهمی در افزایش و پایدارسازی فشار و دبی آب در سیستم‌های مختلف آبرسانی ایفا می‌نمایند. در میان آن‌ها، بوستر پمپ‌های آتش‌نشانی و آبرسانی به‌عنوان تجهیزات کلیدی در تأمین فشار مناسب و توزیع مؤثر آب شناخته می‌شوند؛ با وجود شباهت‌های ساختاری، این دو نوع بوستر پمپ تفاوت‌هایی اساسی دارند که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها پرداخته شده است:

– بوستر پمپ آتش‌نشانی منحصراً برای تأمین آب مورد نیاز تجهیزات اطفای حریق طراحی شده و در سناریوهای اضطراری به‌کار گرفته می‌شود. در حالی که بوستر پمپ آبرسانی در انتقال و پمپاژ آب برای مصارف گوناگون نظیر مصارف خانگی، صنعتی یا کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

– در طراحی بوستر پمپ‌های ویژه آتش‌نشانی، معمولاً از پمپ‌های با دور ثابت بهره گرفته می‌شود، اما در بسیاری از مدل‌های آبرسانی یا خانگی، استفاده از پمپ‌های با دور متغیر متداول‌تر است. البته انتخاب نوع پمپ در هر سیستم، متناسب با نیازهای عملکردی آن تعیین می‌گردد.

– به دلیل بهره‌گیری از پمپ‌های دور ثابت در اغلب بوستر پمپ‌های آتش‌نشانی، این سیستم‌ها برخلاف نمونه‌های آبرسانی، به اینورتر در تابلو برق نیازی ندارند.

– از آنجا که پمپ‌های آتش‌نشانی فقط در زمان وقوع آتش‌سوزی فعال می‌شوند و در بیشتر زمان‌ها در حالت غیرفعال باقی می‌مانند، معمولاً این سیستم‌ها به دو سوییچ فشار تجهیز می‌گردند تا در صورت بروز اختلال در یکی، دیگری وارد مدار شده و از اختلال در عملکرد جلوگیری نماید

–در ناحیه مکش بوستر پمپ‌های آتش‌نشانی، کلکتور نصب نمی‌شود، چراکه این تجهیزات تنها در مواقع خاص وارد عمل می‌شوند. در مقابل، بوستر پمپ‌های آبرسانی به‌دلیل فعالیت مداوم، نیازمند وجود کلکتور در بخش مکش هستند.

– بوستر پمپ‌های آتش‌نشانی معمولاً از سه بخش اصلی شامل الکتروپمپ، موتور دیزلی و پمپ جوکی تشکیل می‌شوند، در حالی که وجود این اجزا در بوستر پمپ‌های آبرسانی الزامی نیست.

– طراحی پمپ‌های ویژه آتش‌نشانی به گونه‌ای انجام شده که هر پمپ دارای منبع دیافراگمی مجزا است. این ویژگی در بوستر پمپ‌های معمولی یا خانگی دیده نمی‌شود.

– در سامانه‌های آتش‌نشانی، کنترل هر پمپ توسط تابلوی برق اختصاصی انجام می‌شود و برای هر پمپ، یک تابلو مجزا در نظر گرفته می‌شود. این در حالی است که در مدل‌های آبرسانی یا خانگی، اغلب تمامی پمپ‌ها به‌وسیله یک تابلو برق مشترک کنترل می‌گردند.

انواع پمپ آتش نشانی

پمپ‌های آتش ‌نشانی در مدل‌ها و انواع گوناگونی ساخته می‌شوند که هرکدام دارای ساختار عملکردی خاصی هستند و بسته به شرایط، کاربرد متفاوتی پیدا می‌کنند. در این مطلب، رایج‌ترین نمونه‌های این پمپ‌ها معرفی شده‌اند و ویژگی‌های کلیدی آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.

پمپ آتش‌ نشانی عمودی خطی

با توجه به محدود بودن فضای بسیاری از ساختمان‌های امروزی به‌ویژه آپارتمان‌ها، پمپ‌هایی که حداقل فضای ممکن را اشغال می‌کنند، بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. در همین راستا، پمپ‌های عمودی خطی که به‌صورت مستقیم روی لوله نصب می‌گردند، گسترش چشم‌گیری داشته‌اند. در این نوع پمپ‌ها، فلنج‌های ورودی و خروجی روی یک راستا قرار می‌گیرند که همین موضوع سبب کاهش فضای اشغال‌شده و تسهیل نصب می‌شود. این پمپ‌ها همچنین به دلیل ساختار ساده، طول عمر بالایی دارند و با مصرف انرژی پایین، بهره‌وری مناسبی ارائه می‌دهند.

پمپ آتش ‌نشانی عمودی توربینی

پمپ‌های آتش‌ نشانی عمودی توربینی که در دسته پمپ‌های سانتریفیوژ قرار دارند، برای استخراج آب از منابع زیرزمینی مانند چاه‌ها و قنوات به‌کار گرفته می‌شوند. این مدل‌ها اغلب به یک موتور AC متصل هستند و در صورت نیاز، با استفاده از یک موتور دیزلی عملیات پمپاژ و چرخش پروانه را به انجام می‌رسانند. این طراحی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در شرایط اضطراری نیز عملکردی پایدار ارائه دهند.

پمپ آتش ‌نشانی سانتریفیوژ افقی تک‌ مرحله‌ای

از پرکاربردترین مدل‌های پمپ آتش‌نشانی می‌توان به نمونه‌های سانتریفیوژ افقی تک‌مرحله‌ای اشاره کرد. این پمپ‌ها بر پایه نیروی گریز از مرکز طراحی شده‌اند و در انواع دیزلی، هیدرولیکی و الکتریکی تولید و عرضه می‌گردند. وظیفه این پمپ‌ها تأمین پیوسته آب با فشاری مناسب در طول عملیات اطفای حریق است. مکانیسم عملکرد آن‌ها نیز به این صورت است که آب پس از ورود به مرکز پروانه، تحت تأثیر حرکت چرخشی پروانه، فشار می‌گیرد و از خروجی خارج می‌شود. این فرآیند باعث افزایش سرعت و فشار آب به‌صورت هم‌زمان می‌شود.

پمپ آتش‌ نشانی دو مکشه (اسپلیت کیس)

پمپ‌های اسپلیت کیس که با نام پمپ‌های دو مکشه نیز شناخته می‌شوند، در گروه پمپ‌های گریز از مرکز افقی قرار دارند و طراحی آن‌ها شامل یک محفظه حلزونی و ورودی‌های مستقل از دو سمت است. چنین ساختاری امکان پمپاژ آب با پایداری بالا در شرایط بحرانی را فراهم می‌سازد. از جمله ویژگی‌های بارز این پمپ‌ها می‌توان به قابلیت تعویض قطعات داخلی اشاره کرد که این ویژگی به افزایش دوام و کارایی آن‌ها منجر می‌شود. همچنین پروانه این نوع پمپ تحت نیروهای استاتیکی و دینامیکی کار می‌کند و یاتاقان‌های آن به دلیل استفاده از بلبرینگ‌های شیار‌دار، نیاز چندانی به روغن‌کاری نداشته و دوام بالایی در برابر سایش دارند.

پمپ اسپلیت کیس با طراحی دوبل مکش

پمپ‌های اسپلیت کیس یا همان مکش دوبل، با ساختاری شامل دو نیم‌بدنه طراحی شده‌اند که از محور افقی یا عمودی قابل باز شدن هستند. در این پمپ‌ها، یک پروانه بین دو کیس قرار گرفته و امکان مکش سیال از هر دو سمت را به‌طور هم‌زمان فراهم می‌سازد. این طراحی خاص، سبب می‌شود که پمپ در شرایط نیاز به فشار و دبی بالا عملکرد بهتری نسبت به سایر مدل‌های گریز از مرکز از خود نشان دهد.

استاندارد پمپ آتش نشانی

استانداردهای پمپ آتش ‌نشانی به‌عنوان اسنادی شناخته می‌شوند که معیارهای لازم جهت حفظ ایمنی در برابر آتش‌سوزی را مشخص می‌سازند. در میان تمامی استانداردهای موجود، استاندارد NFPA از جایگاه بالاتری برخوردار است و بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده، آن را به‌عنوان مبنای طراحی و تولید محصولات خود در نظر می‌گیرند.

در حقیقت، سازمان NFPA مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های جامع و به‌روز را در اختیار سازندگان قرار داده که تمامی جنبه‌های مرتبط با پمپ‌های آتش‌نشانی را پوشش می‌دهد؛ این دستورالعمل‌ها شامل نکات مربوط به طراحی، نصب، آزمون‌های عملکرد، نگهداری دوره‌ای، عیب‌یابی، ساخت موتورهای محرکه، نحوه عملکرد، کنترلرها و اجزای جانبی است.

لازم به ذکر است که بیشتر تولیدکنندگان تجهیزات آتش‌نشانی، دلایل مشخصی برای انتخاب این استاندارد به‌عنوان مرجع اصلی خود دارند:

استاندارد NFPA با دربرگیری الزامات بسیار سخت‌گیرانه، سطح ایمنی پمپ‌های آتش‌نشانی را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

سازندگان تجهیزات مختلف از جمله سیستم‌های آبپاش خودکار، کابین‌های آتش‌نشانی، و سامانه‌های خاموش‌کننده، عمدتاً این استاندارد را دنبال می‌کنند. این موضوع باعث شده است که در روند طراحی و تولید تجهیزات اطفاء حریق، هم‌راستایی و هماهنگی بالایی ایجاد شود و یکپارچگی فنی در بین اجزای مختلف سیستم‌های آتش‌نشانی شکل بگیرد.

متخصصین شرکت مهندسی ایمن داتیس آسیا با تکیه بر دانش روز و بر اساس استانداردهای بین المللی و همچنین ضوابط سازمان آتش نشانی تامین کننده تجهیزات اعلام اطفای حریق نظیر مانیتورهای آتش نشانی و همچنین طراحی انواع سیستم‌های اعلام و اطفای حریق گازی، سیستم اطفا حریق آبی یا تر و همچنین سیستم‌های اطفای حریق فوم در اماکن مختلف همچون ساختمان های اداری، تجاری، مسکونی، درمانی، ورزشی و همچنین صنایع مختلف نظیر کارخانجات و پتروشیمی ها با دقت بالا و در سریع ترین زمان ممکن انجام می‌دهند.

شما عزیزان می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان شرکت فنی و مهندسی ایمن داتیس آسیا از طریق شماره‌های زیر در ارتباط باشید.

تلفن: 44096110-021 یا 44031786-021